Skip to main content

Wat is nieuw in Joomla 4.1?

In februari 2022 is een nieuwe minor update (versie 4.1) in de Joomla 4 serie uitgebracht. In dit artikel laat ik je alle verbeteringen en nieuwe mogelijkheden zien die deze versie met zich meebrengt.

Heb je nog niet eerder gewerkt met Joomla 4, maar ben je wel bekend met oudere versies van Joomla, dan raad ik je aan om eerst het artikel "Wat is nieuw in Joomla 4.0" te lezen.

Wanneer wordt Joomla 4.1 uitgebracht?

De stabiele versie van Joomla 4.1 is op 15 februari 2022 uitgebracht.

Verbeteringen in de code 

Net als bij iedere update zijn er verbeteringen en optimalisaties in de code uitgevoerd. Deze zijn niet altijd direct merkbaar wanneer je een website beheert of een nieuwe website bouwt, maar deze verbeteringen zijn niet minder belangrijk voor het project dan de nieuwe mogelijkheden die toegevoegd worden. Voor een complete lijst van alle wijzigingen kijk je in de openbare Github repository van Joomla.

Jooa11y

Jooa11y is een plugin die veel toegankelijkheidsproblemen visueel zichtbaar maakt aan de beheerder van de website. Hierbij kun je denken aan tussenkopjes die in de verkeerde volgorde staan (H1, H4, H2) of een vergeten alt-tag bij een afbeelding waardoor het voor screenreaders niet altijd duidelijk is wat er op de afbeelding staat. De artikelen zullen op zo'n 50 punten gecontroleerd worden en wanneer er een fout of een waarschuwing is, zal deze duidelijk zichtbaar worden. Lees meer over jooa11y - De Joomla Toegankelijkheidscontroleur plugin

Enkele voorbeelden zijn:

jooa11y leesbaarheid

 

joomla41 jooa11y link

 

joomla41 jooa11y afbeelding

 

joomla41 jooa11y hoofdletters

 

Ik heb een compleet kennisbank-artikel geschreven over deze plugin. Lees meer over jooa11y - De Joomla Toegankelijkheidscontroleur plugin

Geplande taken (Cronjobs)

1 van de andere grote toevoegingen is het beheer van cronjobs binnen Joomla. Omdat niet iedere hostingpartij dit standaard aanbiedt, was je dan toegewezen op externe diensten.

Nu kun je dit ook binnen jouw Joomla omgeving oplossen via Systeem » Beheren » Geplande taken.

Je kunt een taak aanmaken die uitgevoerd wordt op de momenten die jij wil, zonder dat je hiervoor handmatig op de knop moet drukken. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan het dagelijks importeren van nieuwe artikelen in jouw Joomla webshop.

Er staan al een paar plugins klaar die je verder kunnen helpen, bijv. het controleren en verkleinen van afbeeldingen in een bepaalde map.

joomla41 cronjob edit

joomla41 cronjobs

Child templates

Wanneer je een aanpassing wil maken in een component of module dan kun je daar overrides voor gebruiken. Bij templates was dit niet mogelijk. Je moest altijd de hele template kopiëren en naam aanpassen, anders gingen je wijzigingen bij een update verloren. Daarbij moest je de hele code doorlopen om de naam te wijzigen, niet heel handig dus.

In Joomla 4.1 worden Child Templates geïntroduceerd. Deze Child Templates kun je gebruiken voor zowel websites templates (zoals Cassiopeia) als beheer templates (zoals Atum).

Om een child template aan te maken ga je naar Systeem » Templates » Website of Beheer templates (verwar dit niet met templatestijlen) en klik op de gewenste template.

Klik linksboven op de knop "Child Template"en geef jouw template een nieuwe naam. Er wordt dan automatisch een nieuw mapje aangemaakt met de naam "/templates/hoofdtemplate_childtemplate met daarin een xml-bestand, met de naam van het Child Template, jouw naam als auteur en de datum wanneer je de template hebt aangemaakt.

Je kunt de informatie in het xml-bestand wijzigen en de bestanden die je wil aanpassen kopiëren van de hoofdtemplate naar de Child Template. Alle bestanden die niet in de Child Template voorkomen worden automatisch geladen van de hoofd-template.

joomla41 childtemplates

Kleuren aanpassen in Cassiopeia

De standaard Joomla template Cassiopeia wordt geleverd met twee kleurenschema's, standaard en alternatief. Wanneer je een kleurenschema bewerkt zullen jouw wijzigingen ongedaan gemaakt worden bij een update. In Joomal 4.1 krijg je de mogelijkheid om extra kleurschema's toe te voegen.

Maak zelf een css bestand aan in de map media/templates/site/cassiopeia/css/global met een naam zoals bijvoorbeeld: custom_colors_orange.css en je kunt jouw kleurenschema selecteren in de cassiopeia template.

joomla41 template kleuren

2 Factor Authenticatie forceren voor een gebruikersgroep

Het gebruik van 2 factor authenticatie kon al worden verplicht voor alle gebruikers die toegang hadden tot de website en/of het beheergedeelte, maar vanaf Joomla 4.1 kun je het gebruik ook afdwingen voor een of meerdere specifieke gebruikersgroepen.

Ga hiervoor naar de pagina Gebruikers » Beheren » opties en selecteer "Authenticatie in twee stappen forceren" voor de website (voorkant), admin (beheergedeelte) of beide en daarna verschijnt de optie op een gebruikersgroep te kiezen.

Op deze manier kun je bijvoorbeeld alleen de Super Users verplichten om gebruik te maken van deze extra beveiliging.

joomla41 2factorauthenticatie gebruikersgroepen

Iconen in menu-item

Een menu-item kon tot nu toe bestaan uit een titel of een afbeelding (al dan niet gevolgd door de titel van het menu). Er is een optie toegevoegd om ook icoontjes toe te kunnen voegen aan het menu.

Wil je bijvoorbeeld het menu-item van jouw homepage alleen uit een huisje (fontawesome) laten bestaan, voeg dan in het menu-item » tabblad "Linktype" » optie "Link icoon class" de tekst fas fa-home toe en verander "Menu-item titel weergeven" naar NEE.

joomla41 menu iconen optie

In het menu van de cassiopeia-template ziet dit er dan zo uit:

joomla41 menu iconen frontend

Geregistreerde gebruikers rechten geven om nieuwe afbeeldingen toe te voegen

Normaal gesproken heeft een geregistreerde bezoeker van de website geen rechten om iets toe te voegen of aan te passen. In het profiel van deze gebruiker zou je wel een media-veld kunnen toevoegen, zodat hij daar zijn foto kan uploaden.

Om de bezoeker toch de mogelijkheid te geven om een foto toe te voegen is een optie toegevoegd aan: Inhoud » Media » Opties » Rechten. De optie "Maken" kun je nu toestaan of geweigeren per toegangsniveau.

joomla41 media rechten

Afbeeldingen in zoekresultaten

In joomla 4 wordt alleen nog maar gebruik gemaakt van het slim-zoeken systeem. Bij het slim zoeken wordt het vanaf Joomal 4.1 mogelijk om ook afbeeldingen te laten zien bij de zoekresultaten.

Op dit moment is het alleen nog maar toegepast bij artikelen met een introtekst-afbeelding, maar ook andere extensies kunnen van deze optie gebruik gaan maken.

joomla41 afbeeldingen in zoekresultaten

Microdata / SEO verbeteringen in het kruimelpad

Het JSON-LD-formaat is het aanbevolen formaat voor de breadcrumbs. Vanaf Joomla 4.1 wordt dit dan ook de standaard. De HTML-code wordt door deze aanpassing schoner omdat de gegevens worden verplaatst naar een script in de head van de pagina.

Een ander voordeel van deze wijziging is dat de huidige pagina altijd wordt toegevoegd aan de gegevens. Dit was tot nu toe niet het geval wanneer de optie "verberg laatste item" actief is.

 

Omschrijvingen aan-/uitzetten bij de algemene instellingen

In Joomla 3 werden de velden bij de algemene instellingen omschreven in een tooltip. Aangezien deze tooltips niet voldoen aan de eisen van een toegankelijke website zijn deze omschrijvingen in Joomla 4 verplaatst naar een tekstje onder het veld.

Dit leidde tot een onpraktische interface omdat er bij sommige velden veel tekst nodig was om uit te leggen hoe het gebruikt moet worden. Deze teksten werden in Joomla 4 dan ook verwijderd, omdat het voor de gebruikers die bekend zijn met het systeem niet altijd relevant was. Helaas maakte deze aanpak Joomla nog minder toegankelijk voor nieuwkomers.

Nicholas K. Dionysopoulos (bekend van Akeeba) heeft de mogelijkheid toegevoegd om deze omschrijvingen bij de algemene instellingen aan of uit te zetten door middel van een knop rechtsbovenaan de pagina.

joomla41 veldomschrijvingen uit

joomla41 veldomschrijvingen aan

Tags zijn toegevoegd aan de quick icons

Wanneer je inlogt in het beheergedeelte van Joomla 4 zie je in het hoofdscherm verschillende snelkoppelingen, voor onder andere gebruikers en artikelen. Vanaf Joomla 4.1 wordt hier de optie voor tags aan toegevoegd. Deze kun je inschakelen via het tandwieltje rechtsboven bij de snelkoppelingen.

joomla41 quickicon tags

Wil je meer flexibiliteit in je snelkoppelingen? Daarvoor heb ik een gratis custom quick icons module gemaakt en ik vertel je daar meer over in het Joomla magazine van november 2021

Opslaan als kopie bij bewerken in de frontend

Wanneer je een artikel wil bewerken in de voorkant van de website, dan heb je in Joomla 4.1 nu ook de mogelijkheid om het artikel als kopie op te slaan. Deze optie stelt je in staat om een nieuw artikel te maken op basis van de gegevens van dat artikel dat wordt bewerkt.

joomla41 opslaan als kopie

Tinymce verbeteringen

De volgende verbeteringen zijn doorgevoerd in de Tinymce editor die standaard wordt meegeleverd bij een Joomla installatie. Wanneer je gebruik maakt van een andere editor zoals JCE zullen deze wijzigingen niet van toepassing zijn.

Tekst met meerdere talen in Tinymce

Screenreaders kunnen teksten voorlezen in verschillende talen, maar daarvoor is het van belang dat je aan de screenreader aangeeft welk stukje tekst in welke taal moet worden voorgelezen. Dat lijkt logisch. Wanneer je bijvoorbeeld Engelse termen door een Nederlandstalige screenreader laat voorlezen, kan het een zeer onduidelijke tekst worden.

De oplossing is om specifieke termen of stukjes tekst in een andere taal de juiste taal-tag mee te geven. Dat kan in de Tinymce editor van Joomla 4.1

joomla41 tinymce taal

HTML5 containers in Tinymce

Deze aanpassing in de standaard editor voegt de mogelijkheid toe om uw inhoud te markeren met artikel, aside en sectie die belangrijke oriëntatiepunten zijn voor de auteur van de pagina.

joomla41 tinymce html5containers

Syntax highlighting in de broncode van Tinymce

Wanneer je de code van een artikel of module in de editor bekijkt dan zie je dat dit niet meer als standaard tekst wordt getoond maar dat er kleuren zijn toegevoegd, die je uit verschillende bewerkingsprogramma's kunt herkennen. Dit zorgt ervoor dat de tekst beter te lezen is en sneller te bewerken.

joomla41 tinymce broncode

Absolute tijdsweergave in Gebruikersactie log

Tot Joomla 4.1 was het enkel mogelijk om een relatieve tijd weer te geven in het gebruikersactie logboek.

Nu zie je bij Gebruikers » Gebruikersactie log » Opties de mogelijkheid staan om deze acties ook als absolute tijd te tonen. Dit kan handig zijn wanneer je bijvoorbeeld een export van al jouw activiteiten voor de klant wil maken.

Relatieve weergave: 

joomla41 actionlog relatief

Absolute weergave: 

joomla41 actionlog absoluut

Contactpersonen opslaan in menu

In Joomla 4.0 werd op de optie "opslaan in menu" geintroduceerd voor de artikelen. Op deze manier kun je nu sneller en eenvoudiger menu-items aanmaken. In Joomla 4.1 wordt deze optie nu ook beschikbaar voor de contactpersonen. Wanneer je een contactpersoon hebt aangemaakt en opslagen kun je via deze op direct een menu-item aanmaken voor deze persoon.

joomla41 contactpersonen opslaaninmenu

Web Services media opties

Maak je al gebruik van de Web Services (API) van Joomla 4, dan worden daar in Joomla 4.1 een aantal nieuwe opties toegevoegd die betrekking hebben op het ophalen, opslaan, aanpassen en verwijderen van media/afbeeldingen.

De End Points die gebruikt moeten worden zijn:

GET {{base_path}}/api/index.php/v1/media/adapters
GET {{base_path}}/api/index.php/v1/media/adapters/{id}
GET {{base_path}}/api/index.php/v1/media/files/{path}
POST {{base_path}}/api/index.php/v1/media/files
PATCH {{base_path}}/api/index.php/v1/media/files/{path}
DELETE {{base_path}}/api/index.php/v1/media/files/{path}

Kortom, er staan ons weer mooie nieuwe dingen en verbeteringen te wachten in de nieuwe Joomla 4.1 versie.

Hoe kan ik updaten naar Joomla 4.1?

Wanneer jouw website gemaakt is in Joomla 4, dan kun je updaten door middel van 1 druk op de knop. Heb je nog een Joomla 3 versie (of zelfs ouder) dan is een migratie nodig. Meer hierover lees je in het artikel "Wat is nieuw in Joomla 4.0?"

 

Heb je hulp nodig bij de update naar Joomla 4?

Joomla upgrade service

 

 

 

Over Jeroen

Ik werk sinds 2006 met het Joomla! CMS. Naast het bouwen en onderhouden van Joomla! websites en webshops ben ik ook bekend met zoekmachine-optimalisatie (SEO), Joomla hosting en het ontwikkelen van templates en extensies. Verder ben ik een frequente bezoeker en spreker van de JoomlaDagen en verschillende Joomla gebruikersgroepen.

Ik zet me in voor de Joomla! community als lid van het Extensions Directory team en de organisatie van Joomla gebruikersgroep Breda en JoomlaDagen Nederland. Kortom: Ben je op zoek naar een Joomla Specialist, neem dan eens contact met mij op!